Trung tâm Nghiên cứu Xuất bản và Giáo dục IPER được thành lập với mục tiêu giới thiệu các kết quả nghiên cứu, chương trình đào tạo và ấn phẩm sách chất lượng, góp phần vun đắp những con người có ý chí tự do, nhân văn, có tư duy phê phán và biết cách sử dụng trí tuệ của mình để kiến tạo sự thịnh vượng.
Lịch sử của sách – Tác phẩm thư tịch học dành cho những người yêu sách
Lịch sử của sách – Tác phẩm thư tịch học dành cho những người yêu sách
Tác giả: Anh Nguyễn Tuấn Cường – Viện trưởng Viện nghiên cứu Hán Nôm
Rất mừng khi thấy một cuốn sách nghiêm túc về đại cương lịch sử thư tịch có tầm quốc tế đã được phiên dịch và xuất bản một cách tương đối cập nhật, chỉ gần 3 năm sau khi nó ra đời ở Anh quốc (2018).
Với lối viết hàn lâm nhưng dễ tiếp thu với đại chúng, GS James Raven (Anh quốc) đã tạo nên một kì công khi dồn nén lịch sử thư tịch vào trong chỉ 300 trang sách khổ vừa. Bạn có thể tìm ở đây diện mạo của “sách” từ khi là những kí tự đầu tiên được tìm thấy trên cục đất sét hàng chục nghìn năm trước, cho đến các hình thái của sách trong thời đại internet ngày nay.
Một cuốn sách về “Lịch sử của sách”, nhưng tác giả không chọn lối viết phân kì lịch sử, mà chọn cấu trúc các chương theo tính vấn đề trong ngành văn tịch học. Đó là: phạm vi vấn đề, sơ kì lịch sử, mô tả – liệt kê – mô hình hoá, ai – cái gì – như thế nào, hoạt động đọc, hệ quả. Vì vậy, tôi cho rằng lẽ ra cuốn sách này nên được đặt tên là “Đại cương thư tịch học thế giới” hơn là một cuốn sách tiếp cận từ góc độ lịch sử.
Tựa “Lịch sử của sách” Nguồn ảnh: Hướng Dương JR
Độc giả tinh ý sẽ không khỏi ngạc nhiên trước hàm lượng tri thức vô cùng bao quát của tác giả. Đông Tây Kim Cổ kiêm toàn, Âu Á Mĩ Phi đầy đủ. Điều này giúp tác giả thoát khỏi lối tư duy “Âu tâm luận” (Eurocentrism) không hiếm gặp trong các công trình nghiên cứu được xuất bản tại một thánh địa học thuật Châu Âu như Anh quốc.
Cuốn sách này sẽ chỉ cho bạn thấy rằng, nếu sách chỉ để đọc nội dung tri thức thì chẳng khác gì điện thoại thông minh chỉ để gọi điện và nhắn tin. Ẩn chứa trong mỗi cuốn sách còn là một phần của lịch sử văn hoá nhân loại. Không còn nghi ngờ gì nữa, sách chính là một trong những cuộc cách mạng quan trọng nhất của loài người tinh khôn (Homo sapiens).
Sách đẹp, dịch tốt, xứng đáng có trên giá sách của những người “yêu sách” và của các nhà nghiên cứu thư tịch, thư viện, truyền thông, lịch sử, văn học và văn hoá. Lời giới thiệu của TS Vũ Đức Liêm ở đầu sách cũng rất thú vị và có tính gợi mở cho độc giả.
Chúc mừng và cảm ơn nhóm làm sách đã đưa bản dịch đến với độc giả tiếng Việt.
Giới thiệu “Lịch sử của sách” – James Raven
Sách là vật phẩm văn hóa quan trọng nhất của lịch sử loài người. Sự tiến hóa của chúng song hành với tiến hóa của lịch sử nhân loại. Trong lịch sử 5.000 của sách, không chỉ có việc con người tạo ra các loại thư tịch mà bản thân sự tiến hóa của sách đã tham gia thúc đẩy thay đổi xã hội loài người.
“Lịch sử của sách” – tác giả James Raven là bức tranh mô tả toàn diện lịch sử 5.000 năm của sách, từ tấm bảng đất nung của người Sumer tới kho sách điện tử khổng lồ eBookstore của Google, từ tiệm sách Hookham ở London tới “đế chế xuất bản toàn cầu” như Springer Nature ở Đức. Cuốn sách là câu chuyện về cách con người đọc và viết, trang trí, gia công, sản xuất, lưu hành, tiếp nhận, lưu giữ và biến các dạng thức khác nhau của sách trở thành đối tượng của nhiều ngành kinh tế mới. Lịch sử 5.000 năm của sách hòa vào dòng chảy lịch sử của đế chế, chiến tranh, nô lệ, nhà thờ, in ấn hàng loạt, khám phá hàng hải, khai sáng, cách mạng, chủ nghĩa dân tộc, thuộc địa và giải thuộc địa, toàn cầu hóa.
Trong dòng chảy sôi động và đầy bất ngờ đó, sử gia James Raven chỉ ra những khía cạnh phong phú nảy sinh từ sự phổ biến của sách, thư viện và các thực hành đọc: đọc sách và tinh thần tự do, “các quý ông sưu tầm sách”, sách với phổ cập giáo dục, kiến tạo nền “văn hóa của sách in”, thư viện như là không gian sáng tạo tri thức, sách in định hình bản dạng của cộng đồng… “Lịch sử của sách” do đó, đồng thời là câu chuyện tiến hóa của xã hội và trí tuệ con người.
