Ngày 21/4, ngành văn hóa Việt Nam kỷ niệm Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, nhằm khuyến khích văn hóa đọc. Ngày 21/4/2023 sẽ là năm đánh dấu kỷ niệm 9 năm Ngày Sách Việt Nam.
Nguồn gốc ra đời ngày sách và văn hóa đọc
Nhận thấy tầm quan trọng của văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Chính phủ Việt Nam đã quyết định lấy ngày 21/4 hàng năm là ngày Sách Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người. Sau 8 năm tổ chức, Ngày Sách Việt Nam 21/4 hàng năm đã nhận được sự hưởng ứng của đông đảo bạn đọc trong cả nước, thực sự trở thành nét đẹp văn hóa và có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Để đưa văn hóa đọc phát triển lên một tầm cao mới, ngày 4/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1862/QĐ-TTg, lấy ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, thay cho tên gọi Ngày sách Việt Nam trước đây. Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam ra đời đã khẳng định, vai trò và tầm quan trọng của sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người; khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, tạo dựng môi trường đọc thuận lợi; hình thành thói quen đọc sách trong gia đình, trường học, cơ quan, tổ chức; góp phần xây dựng xã hội học tập.
Ý nghĩa ngày sách và văn hóa đọc
Ngày sách Việt Nam là sự kiện văn hóa quan trọng đối với những người yêu sách và cả cộng đồng xã hội. Góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm bản sắc dân tộc. Là dịp để tôn vinh giá trị của sách, khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của sách trong đời sống xã hội. Tôn vinh người đọc và những người tham gia sưu tầm, sáng tác, xuất bản, in, phát hành, lưu giữ sách. Đồng thời, nó còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc ở Việt Nam.
Việc lấy ngày 21/4 là ngày Sách Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng. Đây là thời điểm ra mắt cuốn sách đầu tiên của Việt Nam là cuốn “Đường Kách mệnh” của Chủ tịch Hồ Chí Minh – tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Việt được in bởi những người thợ in Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tác giả lớn, một Danh nhân văn hóa, các tác phẩm của Người có giá trị không chỉ đối với người dân Việt Nam mà còn được bạn bè quốc tế đón nhận. Việc chọn ngày Sách Việt Nam gắn với một tác phẩm nổi tiếng của Người sẽ có ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Bên cạnh đó, tháng 4 còn là thời điểm diễn ra Ngày sách và Bản quyền Thế giới (23/4), nhằm tôn vinh văn hóa đọc, khuyến khích mọi người dân thế giới khám phá niềm yêu thích đọc sách. Việc tổ chức ngày Sách Việt Nam vào dịp này thể hiện sự hội nhập của văn hóa đọc Việt Nam với văn hóa nhân loại, sẽ hấp dẫn và lôi cuốn độc giả.
Những câu chuyện thú vị về sách trên thế giới và ở Việt Nam
Hưởng ứng chủ trương của UNESCO, đồng thời để khẳng định những giá trị to lớn của sách báo, hơn 10 năm qua, trên thế giới đã có trên 150 quốc gia tổ chức kỷ niệm “Ngày sách và bản quyền thế giới” với nhiều hoạt động thiết thực. Có thể nói tới chiến dịch “Tặng một cuốn sách – tặng một đoá hồng” là một chiến dịch đặc biệt diễn ra ở nhiều nước trên thế giới nhằm tôn vinh ngày đọc sách thế giới (23-4).
Đây thực sự là ngày hội của những người yêu quý sách trên khắp hành tinh. Trong khi ở châu u và Bắc Mỹ, vào ngày này trên khắp các phương tiện vận chuyển hành khách công cộng, trên những con tem của từng lá thư đều có logo ngày hội sách thì ở châu Phi, các bạn trẻ lại tình nguyện đem sách tới cho những người có hoàn cảnh đặc biệt như người bệnh, người mù lòa và cả những người không biết chữ để đọc cho họ nghe…
Tại Việt Nam sau 2 năm gián đoạn do dịch COVID-19, năm 2022 vừa qua Hội sách thực địa chào mừng Ngày Sách và văn hóa đọc lần thứ nhất tổ chức tại đường Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, quận 1, TP Hồ Chí Minh từ ngày 19 đến 24/4, với sự tham gia của 20 đơn vị xuất bản, trưng bày hàng nghìn tựa sách.
Song song với Hội sách thực địa, Hội sách trực tuyến quốc gia được Cục Xuất bản, In và Phát hành chủ trì, hỗ trợ vận hành bởi Tổng công ty V&V, Nhà Xuất bản Thông tin và Truyền thông tổ chức trên sàn Book365.vn, từ ngày 19/4 đến hết ngày 20/5, với chủ đề “Thắp lửa tri thức”. Hội sách có sự tham gia của gần 100 đơn vị xuất bản và phát hành trên cả nước, với khoảng 40.000 tựa sách.
Điều này dần khẳng định lại một lần nữa Việt Nam nói chung và các nước trên thế giới nói riêng sẽ tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của sách trong đời sống con người. Đặc biệt là trong bối cảnh bùng nổ thông tin hiện nay, việc tổ chức các ngày sách và văn hóa đọc chính là minh chứng rõ ràng nhất: Sách và văn hóa đọc mãi mãi trường tồn.